
Menno Voorwinde, 30 juni 2025
Vriendin A. kwam gisteravond langs. Ik zat net Nieuwsuur te kijken. “Ze hebben het steeds over dat hitteplan, maar wat is dat eigenlijk? reageerde A. op het item in Nieuwsuur. “Dat zeggen ze er nooit bij,” voegde ze nog toe. Het item was toen al grotendeels besproken. Anders had ik waarschijnlijk het antwoord schuldig moeten blijven. Maar goed ook, want het zit anders in elkaar dan ik had gedacht. Vriendin A. heeft de beschikking over computer noch smartphone. Ik ben in wel in die positie, dus ik kan dat soort zaken makkelijker uitzoeken. Bovendien was het item in Nieuwsuur al behoorlijk verhelderend.
Het bewustzijn bij het grote publiek voor de schade die zon en hitte aan kunnen richten is aanzienlijk toegenomen, stelde de RIVM meneer, die gisteren bij Nieuwsuur tekst en uitleg kwam geven over het Nationaal Hitteplan. Hitte en zonneschijn zijn niet langer de inleiding van een ‘heerlijk weertje’, zoals dat tot niet zo lang geleden het algemene publieke besef bepaalde. Volgens de RIVM meneer komt dat omdat er op radio, tv en sociale media veel aandacht aan wordt besteed. Voorafgaand aan de verwachte hitte zijn overal adviezen en waarschuwingen te horen. Hierdoor sijpelt het belang van bepaalde voorbereidingen langzaam door in het collectieve brein.
“Mensen zijn meer bewust van de gevaren van de zon,” en “de hitte heeft een schaduwzijde,” aldus de RIVM meneer.
‘De hitte heeft een schaduwzijde.’ Die zin bleef hangen. Het gevaar en de oplossing in dat ene zinnetje. Prachtig. Hij had het zelf niet in de gaten en dat maakte het nóg mooier.
Het hitteplan zelf heeft een andere invalshoek. Het hitteplan (Nationaal Hitteplan is de door het RIVM gebruikte benaming) is vooral gericht op het waarschuwen en adviseren van mensen uit de directe omgeving van kwetsbaren. Die groep bestaat voornamelijk uit ouderen van boven de 75 jaar. Maar dat zijn zeker niet de enigen. Denk bijvoorbeeld ook aan hele jonge kinderen (baby’s), chronisch zieken of daklozen.
Dus als je op radio of tv hoort dat het hitteplan in werking treedt, behoeft dat geen uitleg. Het is een aankondiging dat het RIVM contact opneemt – volgens hun waarschuwingsprotocol – met alle ter zake doende organisaties en instellingen binnen de zorg. Maar ook naar bijvoorbeeld mantelzorgers. Uiteraard geeft het RIVM ook tips wat je zelf kunt doen, maar dat is zeker niet de hoofdmoot.
Hoe het in detail werkt kun je hier lezen.
Ik heb tot mijn eigen verbazing moeten constateren dat ik het Nationaal Hitteplan zelf nu ook pas voor het eerst heb gelezen. Ik behoor tot een kwetsbare groep, maar heb altijd vertrouwd op mijn eigen autodidactische logica. En terecht, blijkt na het lezen. Althans als het gaat om me, myself and I. Op zich niet zo vreemd, omdat ik door mijn nogal onfortuinlijke medische toestand een afgeslankt kringetje heb waar ik me in begeef. En dan nog met mate. Voor de kwetsbaren in mijn kringetje bestaat al ruime aandacht.
Dankzij mijn vriendin, ken ik nu ook een bijzondere man, die ik langzamerhand tot mijn exclusieve kringetje ben gaan rekenen. Hij is ouder dan ik, woont in de buurt en heeft een breekbare gezondheid. Mijn vriendin checkt elke dag hoe het met hem gaat en ik help daarbij een klein handje. Dat doet zij al heel lang. Ik geef tips vanuit mijn eigen comfortabele zetel. Soms doet hij daar wat mee en als het helpt stemt me dat tevreden. Ook hij heeft niet de beschikking over internet. Zo nu en dan mag ik wat voor hem uitzoeken op internet. Net als voor vriendin A. Zij zijn de laatste der Mohikanen in een analoog bestaan. Daar staat tegenover dat hij zich te pletter leest in een moordend tempo. Ik denk niet dat ik iemand ken die meer leest dan hij.
In een verduisterd, door ventilatoren gekoeld huis, bij het licht van een schemerlamp met een kop thee en een kan water, lijkt me dat een uitstekend hitteplan.

Geef een reactie