Zeiksnor

Menno Voorwinde (ja, echt), 8 oktober 2025

Ik durf nu al te stellen dat het vorige stukje op bastapunt.nl het slechtst gelezen stukje zal worden van alle stukjes ooit op deze site gepubliceerd. Ook zal dat stukje, relatief, de meeste negatieve reacties opleveren. Gelukkig is het niet door mij geschreven.

Maar waarom trek ik het negativisme over dit stukje me dan toch zo persoonlijk aan?

De kritiek is terecht en onderschrijf ik zelfs. Het is ‘saai’, het mist de ‘Menno saus’, het is ‘droge kost’, ‘ben je van plan het vaker zo te doen?, is een kleine greep uit de commentaren. Het zou me moeten sterken. Het stukje is namelijk door ChatGPT-5 geschreven. De opdracht die ik de bot had meegegeven was om het in mijn stijl te schrijven. Daar is het niet in geslaagd. Dat betekent, om mezelf maar even te strelen, dat ik voor digitale A.I. monsters ongrijpbaar ben. Vooralsnog. Alleen maar gunstig, zou je zeggen.

Maar toch. Het knaagt.

Zou mijn eigenaardige verongelijktheid misschien te maken hebben met de, ook weer relatief, flinke sloot tijd die ik erin heb gestoken? Urenlang heb ik met ChatGPT-5 gediscussieerd, gefilosofeerd, onderzoeken gegenereerd en modellen opgesteld. Telkens leidde dat tot nieuwe vertakkingen. Toen de conversatie uiteindelijk tot een manifest was gekneed door ChatGPT, kwam ik op het idee om het te toetsen aan de columnvaardigheid van deze nieuwste versie van de chatbot. Misschien had ik op meer enthousiasme met betrekking tot de inhoud gerekend en was mijn teleurstelling over het ontbreken daarvan, in misplaatste verongelijktheid getransformeerd. Ik hoop het niet, want dat neigt naar zelfoverschatting en narcisme. Twee eigenschappen waar mijn maag bij omdraait.

Of was mijn chagrijn te wijten aan het schrappen van de bètablokkers uit mijn medicijnenarsenaal? Behalve dat die ingreep mijn bloeddruk weer op zijn lichaamseigen wijze laat verlopen, vlakt het ook niet meer mijn mentale schommelingen af. Van een heuvelachtig landschap naar een landschap met bergen en dalen. Omdat ik de verschijnselen ken, heb ik die grotendeels vrij makkelijk onder controle. Daarom vind ik deze conclusie behoorlijk vergezocht. Maar wat dan?

Ben ik misschien ongemerkt in een ouwe zeiksnor veranderd?

Het zou kunnen liggen aan het belang dat ik hecht aan de uitkomst van mijn ‘zoektocht’? Namelijk: de democratie harnassen tegen antidemocratische krachten in en buiten de politieke arena. Het zal jullie waarschijnlijk niet ontgaan zijn dat ik me daar al geruime tijd ernstig zorgen om maak. Voorbeelden hoef ik jullie niet te geven. We verzuipen in de voorbeelden. Mijn sluimerende frustratie om niet of nauwelijks gehoord te worden, zal daar bewust of onbewust ook wel mee te maken hebben. Hoe dan ook. Ik betrapte mezelf op een gevoel van trots over de oplossing die ik, via de chatbot, had gegenereerd. Als bijvangst leerde ik ook nog eens een machtig filosoof kennen: Habermas.

Dus wat mekker ik dan? Ik vroeg toch zelf om het oordeel van de lezer?

Gelukkig deden jullie dat ook. Inmiddels heb ik de commentaren omarmd en zal nooit meer een column (in mijn stijl) door een chatbot laten genereren. De conclusie is dat een chatbot verdomd handig is om mee te sparren en feiten op te laten graven. En als ik daar zo vreselijk moe van word, dan wacht ik maar een dagje om, naar aanleiding van onze bevindingen, ZELF een column op te schrijven. Dankzij jullie commentaar kan ik deze conclusie met volle overtuiging trekken.

En waar mijn chagrijn dan vandaan kwam? Geen idee. Misschien was het wel een unieke samenloop van een reeks toevalligheden die de perfecte omstandigheden schiepen. Een soort oerknal, maar dan heel klein.

Ik blijf natuurlijk wel bescheiden.